Arlington.1
Sau khi thăm viếng phần mộ ba má như mọi năm, thằng em út hỏi tôi muốn đi đâu nó sẽ đưa đi. Virginia là nơi phần lớn anh em tôi đã chọn định cư. Tôi đã đến đây nhiều lần, thăm viếng hầu hết các địa danh nổi tiếng khu vực thủ đô Washington. Nhưng vẫn còn một nơi chưa đến, cách nghĩa trang Ba Má tôi yên nghỉ chỉ khoảng 15 phút lái xe, hợp với thời gian khá eo hẹp của chúng tôi. Thế là ba anh em thẳng tiến đến Nghĩa Trang Quốc Gia Arlington (Arlington National Cemetery).
Đây là một nghĩa trang quân đội nằm trong một khu vực rộng 624 mẫu được thành lập năm 1866. Ngày xưa chủ nhân của miếng đất này là vợ của tướng Robert Lee, tướng miền nam thua trận trong chiến tranh Nam-Bắc, bà cũng là cháu gái của George Washington, tổng thống đầu tiên của Mỹ.

Arlington.2
Bước vào visitor centre có thể bạn nghĩ rằng với một quá khứ chinh chiến dữ dội khắp nơi trên thế giới, nơi này sẽ có những bức tượng, hình ảnh của những lãnh tụ, tướng tá và những băng rôn với những từ dao to búa lớn như ta thường thấy đâu đó, nhưng ở giữa phòng chỉ có một tượng sáp một anh lính thổi kèn được chế tạo rất tinh vi như người thật, thật đến từng sợi tóc, lỗ chân lông trên người. Ngoài ra có một tấm hình nhỏ kỷ niệm 50 chiến tranh Vn treo trên tường đáng được tôi chú ý. Hai giờ lang thang ở khu vực rộng lớn này chỉ là cỡi ngựa xem hoa nhưng tôi cũng gặp được một vài nấm mộ của vài người trước đây liên quan đến đất nước Vn xa xôi nửa vòng trái đất, đúng là không cầu mà gặp.

Bên ngoài visitor centre hàng hàng, lớp lớp những dãy bia trắng thẳng hàng với nhau nhìn từ bất cứ góc độ nào. Các tấm bia đã được chăm sóc rất cẩn thận, không nghiêng ngã, và màu sắc rất đồng bộ, đó cũng là một cách đất nước này trả ơn cho những người đã vị quốc vong thân.

Ông nằm đó trên một chân đồi nhỏ bên cạnh vợ con, mặc dù khu mộ phần của ông có khác biệt với những mộ phần nằm khắp nơi chung quanh nhưng khi nằm xuống dưới 3 tất đất ông cũng như họ chẳng mang theo được gì, công danh, sự nghiệp, quyền lực... tất cả đã vào tan biến vào hư không khi ông nằm xuống.
Arlington.3
Ông đã từng là người quyền lực nhất thế giới, tác động của ông có thể ảnh hưởng đến triệu triệu người. Điều đáng tiếc và không may mắn cho con người và đất nước Vn là ông tin rằng tổng thống Diệm không bao giờ có thể đoàn kết Miền Nam Việt Nam chống lại CS và ông đồng ý để CIA bắt đầu một chương trình lật đổ tổng thống Diệm. Lucien Conein, một nhân viên CIA, đã cung cấp cho các tướng lãnh miền nam 40.000 dollars để lật đổ tổng thống Diệm kèm theo sự bảo đảm Mỹ sẽ không bảo vệ lãnh tụ Nam Việt Nam. Một sự can thiệp thô bạo vào chính trị và chủ quyền một quốc gia khác của Mỹ.
Arlington.5
Sự ra đi của Tổng Thống Diệm và ông Nhu là vết rạn nứt đầu tiên đưa đến sự sụp đổ của Miền Nam Việt Nam vào tay Cọng Sản mà Tổng Thống Kennedy phải chịu trách nhiệm. Ba tuần sau, ông cũng chịu chung số phận, bị ám sát chết khi viếng thăm Dallas, Texas. Phải chăng đây là quả báo nhãn tiền?
Không xa nơi ông yên nghỉ là phần mộ của Robert Mc Namara, bộ trưởng quốc phòng thời Tổng Thống Kennedy, người cho rằng miền nam sẽ sụp đổ nếu Mỹ không đưa quân trực tiếp tham chiến ở Vn.

Chiến tranh đã chấm dứt từ lâu nhưng vết thương ngoài da cũng như trong lòng của người dân Việt Nam khó lòng phai nhạt nhất là khi ngày 30 tháng tư lại về.

Trần Quang Kim